Củ bình vôi: Công dụng và 7 thang thuốc trị bệnh hay từ thảo dược

Trong dân gian thường truyền tai nhau phương pháp trị mất ngủ bằng củ bình vôi vừa đơn giản vừa dễ tìm mà đem lại kết quả rất tốt. Bên cạnh đó loại dược liệu này còn đem lại rất nhiều thang thuốc trị bệnh hay như giảm đau, rối loạn tiêu hoá và có thể trị bệnh động kinh. Tham khảo kỹ hơn về củ bình vôi ngay trong bài viết sau đây.

Củ bình vôi là một loại thảo mộc có nhiều tỏng dân gian được biết đến với rất nhiều công dụng hữu ích đặc biệt là trị mất ngủ

Củ bình vôi là gì?

• Tên gọi khác: Cây củ một, củ mối trôn, tử nhiên, ngải tượng…
• Danh pháp khoa học: Stephania Glabra (Roxb.) Miers., họ Tiết dê (Menispermaceae)
• Thuộc họ Tiết dê Menispermaceae.

Mô tả về củ bình vôi

Cây bình vôi là loại dược liệu thân leo, trong đó phần thân dưới đất phình to ra rất độc đáo như bình đựng vôi nên được dân gian đặt thành tên bình vôi. Phần lá cây mọc dạng sole có hình trái tim, cuống dài từ 5-8cm, phiến lá khá mỏng. Hoa của cây màu xanh nhạt, có tán kép, hoa đực có cuống dài, hoa cái có cuống ngắn hơn. Quả bình vôi có hình cầu dẹt, khi chín có màu đỏ tươi rất đẹp mắt.

Phần được sử dụng để làm thảo mộc chính là củ của cây bình vôi. Phần củ phình to giống như đặc trưng riêng của loại cây này thường có màu nâu đen, xù xì. Bên trong có màu trắng xám, vị đắng. Củ thường có nhiều hình dạng, tuỳ theo loại đất trồng. Một số loại cây bình vôi lâu năm có dáng củ lạ mắt còn được những người chơi cây cảnh rất ưa chuộng và sử dụng để trưng hoặc bán.

Phân bố cây bình vôi

Bình vôi là loại cây đặc biệt ưa sáng, thường diễn ra nhiều tại các vùng núi đá vôi như Ninh Bình, Lạng Sơn, Bắc Giang, Hòa Bình, Lai Châu. Ngoài ra, đây là loại cây rất dễ sống nên hầu hết ngày nay ở khu vực nào cũng có thể tìm thấy loại cây này kể cả các khu vực miền Trung như Thanh Hoá hay miền Tây như Kiên Giang hay An Giang..

Phần củ của thảo dược này có thể dự trữ nước để nuôi cây nó có thể mọc ở các vùng sỏi đá hay những khu vực đồng bằng ven biển. Mặt khác những cây mọc ở núi đá thường cho phần củ, lá nhiều dinh dưỡng thậm chí tăng trưởng tốt hơn cả cây mọc ở vùng đất cát nên thường được ưu tiên dùng làm thảo mộc hơn.

Bên cạnh đó, với hình dạng đặc biệt mang ý nghĩa hội tụ tinh hoa, tràn đầy sinh khí nên hiện tại cũng nhiều người tự tìm kiếm và trồng cây nay tại nhà để lấy phong thuỷ tốt, giúp gia đình bình yên hạnh phúc và tài lộc nhiều.

Bộ phận thu hái và dùng

Bộ phần được sử dụng làm thảo dược chủ yếu là phần thân củ phình to của cây. Hầu như củ bình vôi có thể thu hoạch quanh năm và được sử dụng làm thuốc hoặc ngâm rượu uống đều đem lại những công dụng trị bệnh rất tốt. Do phần củ này tích rất nhiều nước nên để dùng thì cần phải thái mỏng, phơi khô trước mới có thể sử dụng làm thuốc kết quả.

Thường bình vôi sau 3 năm tuổi có thể bắt đầu đưa vào sử dụng làm thảo mộc. Mặt khác các phân tích cũng chỉ ra rằng củ bình vôi càng lâu đời càng có giá trị dưỡng chất cao. Đặc biệt nếu trồng cây bằng hạt thì sẽ cho năng suất và chất lượng tốt hơn trồng mầm nên hiện tại các khu vực nuôi trồng cây bình vôi thường ưu tiên cách này hơn.

Thành phần hoá học trong củ bình vôi

Các phân tích khoa học đều chỉ ra rằng trong củ bình vôi có rất nhiều dưỡng rất quan trọng tốt cho sức khỏe. Cụ thể như sau

• L- tetrahydropalmatin (hay gindara, caseannin, rotundin): đây là chất có công dụng kích thích an thần rất quan trọng sử dụng trong y học. Chất này giudp duy trì giấc ngủ ngon, ổn định huyết áp, chữa các chứng mệt mỏi hay co giật, rối loạn tâm thần rất kết quả. Đặc biệt L- tetrahydropalmatin dưới dạng thiên nhiên sẽ tốt và an toàn hơn so với các loại đã được điều chế thành thuốc.
• Cepharanthin: có công dụng kháng viêm, kiểm soát các tế bào bệnh k được phân lập từ Stepharin – một chất cũng có trong củ bình vôi.
• Men oxidase: thường xảy ra trong các bài thuốc trị gut đem đến những công dụng rất kết quả.
• Acid malic: Giúp làm giảm kiệt sức và chứng đau cơ xơ hoá.
• Một số chất khác: tinh bột, đường khử oxygen,  Roemerin, Cycleanin

Với những chất này nên thảo dược bình vôi còn được sử dụng trong điều chế Rotundin thô hoặc Rotundin tinh khiết. Đây là loại thuốc còn có cái tên khác là Rotunda – thuốc an thần dạng nhẹ có thể giúp người sử dụng nhanh chóng đi vào giấc ngủ, hạ huyết áp, rất tốt cho những người bị các chứng tim mạch, mất ngủ lâu năm..

Tác dụng của củ bình vôi

Theo y học cổ truyền, củ bình vôi có vị đắng, tính lương, quy vào Tỳ và Can. Do đó công dụng chính của thảo mộc là trấn kinh, an thần, tuyên phế. Sử dụng bình vôi có thể tăng cường tốt các dấu hiệu đau đầu, mất ngủ, ho có đờm, ho khan các bệnh về tiêu hoá.. Kết hợp với một số thảo dược khác còn đem đến hiệu quả trong chữa một số bệnh như gout, cao huyết áp, lở loét..

Cụ thể các công dụng mà củ bình vôi đem lại như sau

Tác dụng an thần

Năm 1940, Tiến sĩ Bùi Đình Sang đã bắt đầu thực hiện một số phân tích về củ bình vôi. Hiệu quả chỉ ra rằng trong thảo mộc này có hoạt chất Rotundin ( L- tetrahydropalmatin) với tỉ lệ khá dồi dào. Đây là một hoạt chất quý có công dụng vô cùng quan trọng trong công dụng an thần, ổn định huyết áp, bổ tim mạch, tăng cường tình trạng đau đầu, mất ngủ, co giật hay sốt nóng..

Các phân tích sau đó tại nhiều công trình khoa học trên thế giới như ở Liên Xô, Anh cũng đã đưa ra hiệu quả tương tự. Vì vậy là dược liệu này thường được sử dụng cho những người stress, mêt mỏi, căng thẳng căng thẳng liên tục. Đặc biệt là loại cây này có công dụng rất tốt, không độc, không có tính gây nghiện nên có thể dùng mà không lo bị phụ thuộc.

Cải thiện chứng mất ngủ

Bên cạnh Rotundin, trong cây bình vôi còn có chứa cepharanthin. Các nhà phân tích Nhật Bản chỉ ra rằng đây là một hoạt chất  có tiềm năng điều hòa hệ tuần hoàn đồng thời kích thích thể trạng sản xuất một số kháng thể cần thiết cho những người gặp phải tình trạng mất ngủ lâu năm.

Do đó loại thảo dược này dần được dùng vô cùng thường gặp để tăng cường tình trạng mất ngủ cho nhiều người, đặc biệt có kết quả tốt cả với những người mắc mất ngủ kinh niên. Những hiệu quả phân tích khoa học từ cây bình vôi đã đã mở ra bước tiến mới cho y học hiện đại với rất nhiều loại thuốc mới đem đến kết quả tốt cho người sử dụng mà lại ít công dụng phụ và an toàn cho sức khoẻ.

Cải thiện các bệnh đường ruột

Các hoạt chất có trong củ bình vôi có tiềm năng trấn an nhu động ở dạ dày, từ đó hỗ trợ quá trình hoạt động ống tiêu hóa được ổn định và trơn tru hơn. Đồng thời các chất này còn có thể tiêu diệt một số vi khuẩn ở đường tiêu hóa khá kết quả giúp tăng cường các biểu hiện như đầy hơi, chướng bụng, táo bón, đau dạ dày…rất nhanh chóng.

Tuy nhiên dù không động nhưng không nên lạm dụng loại củ này quá mức vì có thể gây phản công dụng ngược lại.

Hỗ trợ chữa bệnh gút

Đây cũng là công dụng được rất nhiều người quan tâm, nhất là những người đang bị bệnh lý gout (Bệnh thống phong) hành hạ bởi bệnh này rất khó để chữa dứt điểm, dễ tái phát gây nên những cơn đau đớn mệt mỏi cho bệnh nhân.

Thành phần Stephania rotunda Lour có trong củ bình vôi có công dụng như một loại trụ sinh thiên nhiên khá mạnh, có thể chống viêm, giảm đau nhức trên tốt trên xương khớp. Các phân tích cũng chỉ ra rằng khiên trì dùng các bài thuốc từ thảo mộc này kết hợp với việc chế độ ăn uống, nghỉ dưỡng phù hợp có thể đem lại những chuyển biến tích cực cho bệnh.

Chữa trị các chứng bệnh về đường hô hấp

Thành phần rotundin của củ bình vôi còn có tiềm năng tăng cường rất nhiều bệnh cho hệ hô hấp như ho có đờm, ho khan, viêm phế quản, hen phế quản…rất tốt. Sử dụng các thang thuốc từ thảo mộc này sẽ đem đến những tăng cường sức khỏe kết quả mà không cần sử dụng đến một số loại thuốc Tây y khác.

Hỗ trợ chữa đối với bệnh động kinh

Động kinh là bệnh lý có liên quan đến những chấn thương não tiềm ẩn rất nhiều nghiêm trọng, đặc biệt có tỷ lệ gây tử vong rất cao nếu không được chữa kịp thời. Sử dụng các bài thuốc từ cây bình vôi dù không đem đến công dụng chữa bệnh hoàn toàn nhưng có thể hỗ trợ tăng cường các hiện tượng bệnh một các khá kết quả.

Hoạt chất Rotundin có trong cây bình vôi có tác tiềm năng hạ huyết áp, ổn định tâm lý đồng thời  thư giãn các dây thần kinh.  Nhờ đó có thể làm giảm nhẹ các dấu hiệu co giật đột ngột, chống co quắp. Kiên trì dùng các thang thuốc sắc từ bình vôi với các thảo dược khác hoặc sử dụng rượu ngâm từ bình vôi trên người lớn có thể giảm nhanh các biểu hiện, ngăn chặn các biến chứng nghiêm trọng khác.

Nâng cao tiềm năng miễn dịch

Các phân tích cũng chỉ ra rằng chất Cepharanthin trong cây bình vôi có thể tăng cường tình trạng giảm bạch cầu thường diễn ra ở những người đang chữa bệnh k bằng thuốc bằng mẹo nâng cao hệ miễn dịch. Nhờ đó bệnh nhân mạnh khỏe hơn, hạn chế mắc một số bệnh do các virus, vi khuẩn xâm nhập đồng thời hỗ trợ chữa ung thưết quả hơn.

Hạ huyết áp

Huyết áp cao là nguyên nhân gây nên rất nhiều bệnh nghiêm trọng cho sức khoẻ, đặc biệt với những người cao tuổi, người già. Các vi ta min và hoạt chất trong củ bình vôi có thể ngăn chặn được mức huyết áp ổn định dựa trên việc phòng ngừa lưu lượng máu.

Hoạt chất Alcaloid và isoquinoline có thể phòng ngừa tình trạng co thắt mạch máu, nhờ đó giúp cho mạch máu được thư giãn và đưa đến các cơ quan khác kết quả quả hơn, phòng tránh tình trạng tăng huyết áp nhiều nhất.

Một số công dụng khác

Củ bình vôi còn được dân gian dùng như một bài thuốc bồi bổ sức khoẻ, đặc biệt tốt cho những người có tính chất cơ thể yếu, người sốt nóng, chị em sau khi sinh hay những người mắc kiệt sức, làm việc nhiều mệt mỏi.. Thang thuốc từ cây bình vôi vừa đơn giản, dễ làm, dễ tìm, chi phí thấp nên có thể dùng cho rất nhiều đối tượng.

Các thang thuốc từ củ bình vôi điều trị bệnh

Có rất nhiều bài thuốc điều trị bệnh từ cây bình vôi đem đến kết quả tốt, an toàn cho người sử dụng. Tìm hiểu ngay phương pháp làm các thang thuốc sau đây

Bài thuốc 1: Nước sắc củ bình vôi khô

Uống nước sắc từ cây bình vôi hằng ngày có thể tăng cường các hiện tượng mất ngủ, đau đầu, khó chịu kết quả. Bài thuốc này có thể sử dụng cho nhiều đối tượng, kể cả trẻ em hay chị em sau đẻ mà không gây nên bất cứ công dụng phụ nào. Bên cạnh đó bài thuốc này còn có thể sử dụng để tăng cường tình trạng rối loạn tiêu hoá và bệnh động kinh.

Cách làm như sau

• Nguyên liệu: 3 – 6g Củ bình vôi phơi khô
• Cách làm: Rửa sạch củ bình vôi khô, đem sắc cùng 1 lít nước sạch trong 20 – 25 phút. Đun đến khi còn khoảng 500ml thì tắt bếp. Chia thuốc thành 2 phần sử dụng để uống trong ngày vào buổi sáng khi vừa thức dậy và buổi tối trước khi đi ngủ. Nên sử dụng ấm sẽ dễ uống hơn.

Lưu ý với chữa bệnh động kinh bệnh nhân nên sử dụng vào trưa và tối sau bữa ăn để thấy kết quả chữa tốt nhất.

Bài thuốc 2: Ngâm rượu

Cũng như các dạng dược liệu khác, củ bình vôi có thể sử dụng để ngâm rượu uống bồi bổ khí huyết rất tốt. Thang thuốc này nên ưu tiên sử dụng chủ yếu cho nam giới, hạn chế sử dụng cho chị em sau khi đẻ hay người lớn tuổi, tuyệt đối không nên sử dụng cho trẻ con. Bên cạnh đó cần phải dùng rượu với cấp độ điều độ, tuyệt đối không nên lạm dụng uống đến khi say sẽ không thực sự tốt cho sức khỏe.

Cách ngâm rượu bình vôi như sau

• Nguyên liệu: Củ bình vôi đem phơi khô và rượu trắng 40 độ. Sử dụng với với hàm lượng 1:5 tức 1kg bình vôi tương đương 5 lít rượu)
• Cách làm: Bình vôi đem làm sạch, để ráo cho vào bình thuỷ rồi rượu vào đậy nắp kín. Để nơi thoáng mát. Nếu không định lượng được nguyên liệu bạn chỉ cần đảm bảo rượu đổ ngập hoặc gấp đôi củ bình vôi là được. Ngâm ít nhất 20 ngày thì đem ra dùng.  Hàng ngày sử dụng 3-4 lần, mỗi lần 1-2 chén 30ml.

Lưu ý là rượu bình vôi để càng lâu càng tốt. Nếu thấy rượu gần cạn bạn có thể bỏ thêm một đợt rượu mới, tiếp tục như vậy cho tới khi rượu không còn mùi từ củ bình vôi thì làm đợt rượu thuốc mới.

Bài thuốc 3: Kết hợp với các nguyên liệu khác trị mất ngủ

Long nhãn, hạt sen đều là các thảo mộc trị mất ngủ rất tốt. Khi kết hợp với củ bình vôi sẽ đem đến một thang thuốc an thần, tăng cường tình trạng mất ngủ cực an toàn và kết quả. Bài thuốc này có thể dùng cho hầu hết các đối tượng từ trẻ em, người cao tuổi, chị em sau khi sinh, người mắc mất sức cơ thể..

Cách thực hiện như sau

• Nguyên liệu: Long nhãn, Hạt sen, Nhân hạt táo chua mỗi thứ 15g, lá vông 12g, củ bình vôi khô 8g
• Cách làm: Các nguyên liệu đem rửa hoặc ngâm lại với nước sạch rồi để ráo. Đem tất cả sắc sử dụng 1 lít nước sạch trong 20-25 phút. Đun trên lửa nhỏ đến khi chỉ còn khoảng 500ml nước thì tắt bếp.Chia thuốc thành 2 phần, sử dụng uống hết trong ngày vào buổi sáng hoặc tối.

Bài thuốc 4: Trị viêm loét dạ dày, tá tràng

Những người bị chứng viêm loét dạ dày tá tràng thường gặp rất nhiều bất tiện trong đời sống đồng thời khiến sức khoẻ suy giảm nhanh chóng. Sử dụng ngay bài thuốc này có thể tăng cường các dấu hiệu này kết quả, nhất là với những người mới bị bệnh trong giai đoạn mới.

Cách thực hiện như sau

• Nguyên liệu:  Củ bình vôi, lá khổ sâm, dạ cẩm, xa tiền tử  mỗi nguyên liệu sử dụng 12g.
• Cách làm: Các nguyên liệu đem làm sạch, sắc cùng 1 lít nước lọc đun trên lửa nhỏ cho đến khi cạn còn 1 nửa thì tắt bếp. Chia thuốc ra làm 2 phần sử dụng uống trong ngày để thấy những kết quả tốt nhất trong tăng cường bệnh.

Bài thuốc 5: Hỗ trợ chữa gout

Bệnh gút thường xuyên gây nên những cơn đau nhức chân tay, thậm chí khiến bệnh nhân khó đi lại làm thể trạng mệt mỏi nhanh chóng. Đặc biệt bệnh rất khó có thể chữa dứt điểm. Thay vào đó bệnh nhân có thể tìm hiểu các thang thuốc từ cây bình vôi kết hợp với việc cung cấp chế độ ăn và sinh hoạt khoa học để khống chế các biểu hiện của bệnh một mẹo kết quả.

Ngoài ra bài thuốc này cũng có thể sử dụng để tăng cường tình trạng viêm loét dạ dày rất tốt.

Cách thực hiện như sau

• Nguyên liệu: 2-3g bột tán từ củ bình vôi khô
• Cách làm: Sử dụng trực tiếp bột pha cùng nước ấm, ngày 2 lần. Kiên trì dùng hàng ngày để thấy những kết quả chữa tốt nhất.

Bài thuốc 6: Hỗ trợ điều trị động kinh

Bệnh động kinh nếu không chữa kịp thời có thể gây nên rất nhiều biến chứng đặc biệt ở trẻ con như kém tăng trưởng về trí não, dễ co giật và nguy cơ tử vong cũng rất cao. Tìm hiểu ngay thang thuốc từ cây bình vôi này để làm giảm nhẹ các hiện tượng bệnh nhanh chóng nhất.

Cách thực hiện như sau

• Nguyên liệu: Bình vôi, câu đằng, thiên ma, viễn chí, đồng lượng mỗi thứ sử dụng 12g.
• Cách làm: Các nguyên liệu đem làm sạch, sắc cùng 1 lít nước lọc đun trên lửa nhỏ cho đến khi cạn còn 1 nửa thì tắt bếp. Chia thuốc làm hai phần bằng nhau sử dụng để uống hết trong ngày.

Bài thuốc 7: điều trị bệnh về hô hấp

Tình trạng ho khan, ho có đờm lâu ngày nếu dùng bài thuốc sau từ củ bình vôi có thể tăng cường nhanh chóng và an toàn, không gây nên các công dụng phụ. Đồng thời thang thuốc này còn giúp an thần để người sử dụng có thể ngủ ngon hơn, từ đó cải thiện sức khoẻ giúp việc chữa đạt hiệu quả tốt hơn.

• Nguyên liệu: củ bình vôi, huyền sâm, cát cánh mỗi thứ 12g, trần bì 10g,
• Cách làm: Các nguyên liệu đem làm sạch, sắc cùng 1 lít nước lọc đun trên lửa nhỏ cho đến khi cạn còn 1 nửa thì tắt bếp. Chia thuốc làm hai phần bằng nhau sử dụng để uống hết trong ngày.

Một số lưu ý khi sử dụng cây bình vôi điều trị bệnh

Dù cây bình vôi được phân tích là không độc mặt khác nó lại chứa hoạt chất ancaloit A (roemerin). Đây là một chất có thể làm gây tê niêm mạc và làm giảm nhịp đập của tim. Vì vậy nếuquá lạm dụng cây bình vôi và dùng với một liều lượng lớn kéo dài có thể khiến ancaloit A tích trữ lại, phát tác độc tính và có thể gây nên triệu chứng co giật khá nghiêm trọng.

Liều lượng bình vôi tốt nhất nên sử dụng để đảm bảo an toàn là dưới 30g một ngày. Hoặc tốt hơn bạn nên tìm hiểu tại các hiệu thuốc Đông y để đảm bảo liều sử dụng thích hợp nhất với tình trạng sức khoẻ.

Bên cạnh đó, bạn cũng cần chú ý địa chỉ bán củ bình vôi để đảm bảo chất lượng tốt nhất đến sức khoẻ. Do thảo mộc được bán chủ yếu ở loại khô nên nếu quá trình sơ chế không đảm bảo thì có thể gây nên tình trạng ngộ độc hay khuấy lẫn với các thảo mộc khác không an toàn. Tốt nhất bạn nên tìm đến các hiệu thuốc Đông y uy tín để có thể tìm mua những sản phẩm chất lượng nhất.

Do loại củ này khá thường gặp nên mức giá cũng không quá đắt, khoảng 150.000đ – 300.000đ/ 1kg tuỳ nơi. Bạn có thể mua trực tiếp tại các địa phương trồng thảo dược này, tìm đến các nhà thuốc Đông Y hay thậm chí trên các website bán hàng trực tuyến hiện tại cũng có bày bán củ bình vôi khô khá nhiều. Một số nơi hiện tại còn sở chế thành củ bình vôi dạng bột hay viên rất tiện để dùng.

Hy vọng những chia sẻ trên đây đã đem đến cho bạn những thông tin hữu ích về loại thảo mộc củ bình vôi này. Để có thể hỗ trợ chữa bệnh tốt nhất, bạn đừng quên thay đổi một lối sống khoa học cùng chế độ ăn lành mạnh để có thể cải thiện sức khoẻ ổn định. Tìm hiểu thêm với bác sỹ để có mẹo tăng cường ung thưết quả cùng cây bình vôi.